Βαθμίδα: Καθηγητής
Τομέας: Τεχνολογίας Ήχου, Μουσικοπαιδαγωγικής και Βυζαντινής Μουσικολογίας
Τηλ. Γραφείου: 2107277937
Fax. Γραφείου: 2107277937
Αρ. Γραφείου: 927
Όροφος: 9ος
email: axaldaiak@music.uoa.gr
Ακαδημαϊκή Σταδιοδρομία
Ο Αχιλλέας Γ. Χαλδαιάκης είναι Καθηγητής Βυζαντινής Μουσικολογίας και Ψαλτικής Τέχνης στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Διδάσκει σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο μαθήματα γύρω από τη Βυζαντινή Μουσική, τόσο στο Τμήμα του όσο και σε άλλα πανεπιστημιακά Τμήματα ή εκπαιδευτικούς φορείς της Ελλάδας και του Εξωτερικού. Την προσωπική του θέαση και προσέγγιση αυτού του ιδιαίτερου γνωστικού αντικειμένου διακρίνει μια καινοτομία: η μελέτη, ανάλυση και κατανόηση της θεωρίας, της ιστορίας ή και της αισθητικής της μουσικής μέσα από την πρακτική της έκφραση· πιστεύει ακράδαντα, και το έχει μέχρι τώρα υποστηρίξει μέσα από το επιστημονικό και εκπαιδευτικό, αλλά και από το αντίστοιχο καλλιτεχνικό έργο του, ότι ο συνδυασμός θεωρίας και πράξης εξασφαλίζει τις καλύτερες προϋποθέσεις ουσιαστικής γνώσης του φαινομένου της μουσικής δημιουργίας.
Ερευνητικά ενδιαφέροντα
To ήδη δημοσιευμένο επιστημονικό έργο του Αχιλλέα Χαλδαιάκη ξεπερνά τα 200 μελετήματα (μονογραφίες, άρθρα, λήμματα σε εγκυκλοπαιδείες, ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια, κείμενα σε διάφορους συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά, κ.λπ.), σχετικά τα περισσότερα με διάφορα θέματα (θεωρητικά, ιστορικά, αισθητικά, κ.λπ.) του γνωστικού αντικειμένου της Βυζαντινής Μουσικολογίας και της Ψαλτικής Τέχνης. Είναι επίσης τακτικός συνεργάτης και σύμβουλος σχετικά με τα βυζαντινομουσικολογικά λήμματα στις εγκυκλοπαιδείες ПРАВОСЛАВНАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ και Μεγάλη Ορθόδοξη Χριστιανική Εγκυκλοπαιδεία, καθώς και στο Grove Music Online. Ο ίδιος μετέχει ανελλιπώς σε συνέδρια γύρω από τη Βυζαντινή Μουσικολογία και την Ψαλτική Τέχνη που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό, όπου συνδιαλέγεται και συνεργάζεται με συναδέλφους του που ασχολούνται με το ίδιο γνωστικό αντικείμενο· σε πολλά απ’ αυτά τα συνέδρια είναι μέλος της επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής. Ταυτόχρονα, είναι ενεργό μέλος διάφορων διεθνών επιστημονικών σωματείων (για παράδειγμα: Ίδρυμα Βυζαντινής Μουσικολογίας, The International Society for Orthodox Church Music, American Society of Byzantine Music and Hymnology, κ.ά.) που δραστηριοποιούνται γύρω από βυζαντινομουσικολογικά θέματα.
Διδασκόμενα Μαθήματα
Βιβλία (επιλογή)
Αντιπροσωπευτικές Δημοσιεύσεις
Στην αγγλική γλώσσα
Chaldæakes, Achilleas G. (2020) “Reflections of Ecclesiastical Policy in Sacred Music: The Case of Patriarch Athanasios V”, in Ivan Moody & Ivana Medić (eds.), Orthodoxy, Music, Politics and Art in Russia and Eastern Europe. Pages 17-57. London: Centre for Russian Music, Goldsmiths, University of London - Belgrade: Institute of Musicology, Serbian Academy of Sciences and Arts.
___ (2020a) “John Laskaris’s Modality Schema”, Ἐπιστημονικὴ Ἐπετηρὶς τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν 44:13-50.
___ (2018) “Is Polyphony hidden into Byzantine Monophony?”, in Rusudan Tsurtsumia & Joseph Jordania (eds.), The Eight International Symposium on Traditional Polyphony, 26-30 September 2016 Tbilisi, Georgia, Proceedings. Pages 459-69. Tbilisi: Ministry of Culture and Monument Protection of Georgia - Tbilisi State Conservatoire.
___ (2017) “A new reading of John Laskaris’s Explanation and Modulation of the Musical Art: Towards a Critical Edition of Laskaris’s Theoretical Treatise”, in Vesna Sara Peno and Ivan Moody (eds.), Aspects of Christian Culture in Byzantium and Eastern Christianity. Word, Sound and Image in the Context of Liturgical and Christian Symbolism. Pages 55-84. Belgrade: Publications of the Institute of Musicology of the Serbian Academy of Sciences and Arts - Publications of the International Society for Orthodox Church Music no. 8.
___ (2015) “Illustrating Melodies: Iconographical Instructions in Byzantine Music Theory and Practice”, in Ivan Moody & Maria Takala- Roszczenko (eds.), Church Music and Icons: Windows to Heaven. Proceedings of the Fifth International Conference on Orthodox Church Music. University of Eastern Finland, Joensuu, Finland, 3-9 June 2013. Pages 138-52. Finland: The International Society for Orthodox Church Music - Publications of the International Society for Orthodox Church Music No 6.
___ (2015a) “Τhe Sense of ‘Pleasure’ in Eastern Chant”, Human and Social Studies 4.1:119-38.
___ (2014) “Byzantine Music as ‘Tabula Rasa’ or Which should be the ‘Language’ of Byzantine Music”, in Mirjana Veselinović-Hofman, Vesna Mikić, Tijana Popovic Mladjenović, Ivana Perković (eds.), Music Identities on Paper and Screen. Pages 362-75. Belgrade: Department of Musicology, Faculty of Music, University of Arts in Belgrade.
___ (2014a) “Musical Freedom and Ecclesiastical Rules at the Ecumenical Patriarchate of Constantinople during the 18th century”, Ἀνατολῆς τὸ Περιήχημα 1:87-129.
_____ (2013) “The story of a composition or ‘Adventures’ of written melodies, during the Byzantine and post-Byzantine era”, in Gerda Wolfram & Christian Troelsgård (eds.) Tradition and Innovation in Late-and Post-Byzantine Liturgical Chant II. Proceedings of the Congress held at Hernen Castle, the Netherlands, 30 October-3 November 2008. Pages 261-89. Leuven-Paris-Walpole, MA: A.A Bredius Foundation Peeters - Eastern Christian Studies 17.
_____ (2013a) “Singing antiphonally: Unity or Variety?”, in Ivan Moody & Maria Takala- Roszczenko (eds.), Unity and Variety in Orthodox Music: Theory and Practice. Proceedings of the Fourth International Conference on Orthodox Church Music. University of Eastern Finland, Joensuu, Finland, 6-12 June 2011. Pages 139-63. Finland: The International Society for Orthodox Church Music - Publications of the International Society for Orthodox Church Music No 4.
_____ (2012) “The Greek-speaking Instruction of the Psaltic Art. Past, Present and Future”, Μusicology Today 12:173-96.
___ (2011) “The ‘woman figure’ in Byzantine Melopoeia”, in Nina-Maria Wanek(ed.), Psaltike. Neue Studien zur Byzantinischen Musik: Festschrift für Gerda Wolfram. Pages 65-100. Wien: Praesens Verlag.
___ (2011a) “‘…old wine into new bottles…’ The continuity of the Tradition in the Contemporary Composition Practice of Byzantine Music”, in 11th International Music Theory Conference; Vilnius, October 9-21, 2011; Principles of Music Composing: National Romanticism and Contemporary Music. Dedicated to the 100th anniversary of M.K.Čiurlionis’ death. Pages 90-112. Vilnius: Lithuanian Academy of Music and Theatre-Lithuanian Composers’ Union.
___ (2011b) “Yet another contributor to the exegesis’ issue: Georgios-Eutychios Ugurlus”, ГИМНОЛОГИЯ/Hymnology 6:76-108.
___ (2011c) “From the Ritual of the Matins Service: The insertion of poetic texts in the chant of the Polyeleos”, in Musicology. Journal of the Institute of Musicology of the Serbian Academy of Sciences and Arts 11: 75-101.
___ (2010) “‘All master composers of Greek ecclesiastic music’: An initial step on a new History of Greek sacral music”, in 10th International Music Theory Conference; Vilnius, October 20-22, 2010; Principles of Music Composing: Sacred Music. Pages 126-37. Vilnius: Lithuanian Academy of Music and Theatre-Lithuanian Composers’ Union.
___ (2010a) “Daniel the Protopsaltes (+ 1789): his life and work. A preliminary paper”, Revista Muzica 3:39-53.
_____ (2009) “The figures of composer and chanter in Greek Psaltic Art”, in Ivan Moody & Maria Takala- Roszczenko (eds.), Composing and Chanting in the Orthodox Church; Proceedings of the second International Conference on Orthodox Church Music; University of Joensuu, Finland 4-10 June 2007. Pages 267-301. Finland: The International Society for Orthodox Church Music & University of Joensuu: Publications of the International Society for Orthodox Church Music No 2 - Publications of Orthodox Theology at the University of Joensuu No 40.
_____ (2008) “Tradition and Innovation in the Person of Petros Bereketes”, in Gerda Wolfram (ed.), Tradition and Innovation in Late-and Post-Byzantine Liturgical Chant; Acta of the Congress held at Hernen Castle, the Netherlands, in April 2005. Pages 191-223. Leuven-Paris-Dudley, MA: A.A Bredius Foundation Peeters - Eastern Christian Studies 8.
Στην ελληνική γλώσσα
Χαλδαιάκης, Ἀχιλλεύς Γ. (2020) «Πτυχὲς μιᾶς “μουσικολογικῆς ρητορείας”: ἕνας μοναδικὸς μουσικο-υμνογραφικὸς συνδυασμὸς σὲ πολυέλεο γιὰ τὰ Θεοφάνεια», ἈπόστολοςΤίτος. Ἐπίσημο Δελτίο τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης 44:239-78.
_____ (2016) «“...κενόσπουδα συντάγματα...”. Διερεύνηση τῶν αἰτίων καταδίκης τῆς ... “λεσβιακῆς δυσμουσίας”», στὸ Πρακτικὰ Συνεδρίου Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οἰκονόμων. 150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του (1857-2007). Σελ. 493-513. Ἀθήνα.
_____ (2014) «Λόγον ἀγαθόν», Ἀνατολῆς τὸ Περιήχημα 1:283-342.
_____ (2013) «Συγχύσεις ὁμωνύμων Ἁγιορειτῶν μουσικῶν: Ἡ περίπτωση τῶν Δαμασκηνῶν», στὸ Συμβολὴ στὴ μνήμη Γεωργίου Ἀμαργιανάκη (1936-2003). Μελέτες καὶ κείμενα συναδέλφων καὶ μαθητῶν του. Σελ. 129-59. Ἀθήνα: Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν-Τμῆμα Μουσικῶν Σπουδῶν.
_____ (2011) «Τὸ “ἐν ταῖς ἀγρυπνίαις” ψαλλόμενο Μακάριος ἀνὴρ τοῦ Γερμανοῦ Νέων Πατρῶν», στὸ Πρακτικὰ Πανελληνίου Συνεδρίου «Ἡ Ὑπάτη στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία, τὴν ἐκκλησιαστικὴ τέχνη καὶ τὸν ἑλλαδικὸ μοναχισμό», (Ὑπάτη, 8-10 Μαΐου 2009). Σελ. 607-62. Ἀθήνα: Ἱερὰ Μητρόπολις Φθιώτιδος.
_____ (2010) «“Ὁ κοπιάσας ἐν τούτῳ μᾶλλον ὠφεληθήσεται”: Ὁ τροχὸς τῆς ὀκταηχίας», στὸ Γρ. Θ. Στάθης (ἐπιμ.), Θεωρία καὶ Πράξη τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης - Ἡ Ὀκταηχία. Πρακτικὰ Γ΄ Διεθνοῦς Συνεδρίου Μουσικολογικοῦ καὶ Ψαλτικοῦ (Ἀθήνα, 17-21 Ὀκτωβρίου 2006). Σελ. 279-315. Ἀθήνα: Ἵδρυμα Βυζαντινῆς Μουσικολογίας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
_____ (2010) «Ἀπὸ τὴν ἱστορία τῆς Νεοελληνικῆς Ψαλτικῆς Τέχνης: Ζαφείριος Ζαφειρόπουλος ὁ Σμυρναῖος», στὸ Α΄ Ἐπιστημονικὸ Συμπόσιο τῆς Νεοελληνικῆς Ἐκκλησιαστικῆς Τέχνης. Πρακτικά. Σελ. 677-718. Ἀθήνα: Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν-Θεολογικὴ Σχολή-Τμῆμα Θεολογίας.
_____ (2010) «Κ. Ἀ. Ψάχος: Ὁ ἄνθρωπος, ὁ διδάσκαλος, ὁ μουσικός, ὁ ἐπιστήμων. Πρόδρομη ἀνακοίνωση», Μουσικὸς Λόγος 9:105-22.
_____ (2009) «Ψαλτικὲς “οἰκογένειες”. Α΄: Οἱ Ραιδεστηνοί», στὸ Byzantine Musical Culture. First International Conference-Greece 2007. With the organizational collaboration and support of the European Art Center (EUARCE). Σελ. 157-209. Παιανία: American Society of Byzantine Music and Hymnology (ASBMH) - EUARCE.
_____ (2008) «Ἕνας πρώιμος “doctor polyeleorum”: Ἰωάσαφ ἱερομόναχος ὁ Διονυσιάτης», Μελουργία. Μελέτες Ἀνατολικῆς Μουσικῆς. Ἐπιστημονικὴ Περιοδικὴ Ἔκδοση 1.1:83-104.
_____ (2003) «Σημειώματα Κ. Ἀ. Ψάχου ἐπὶ τῶν ἐντύπων μουσικῶν ἐκδόσεων τῆς βιβλιοθήκης του. Α'. 1820-1882», στὸ Εὐστάθιος Μακρῆς (ἐπιμ.) Οἱ δύο ὄψεις τῆς ἑλληνικῆς μουσικῆς κληρονομιᾶς. Ἀφιέρωμα εἰς μνήμην Σπυρίδωνος Περιστέρη. Πρακτικὰ τῆς μουσικολογικῆς συνάξεως ποὺ πραγματοποιήθηκε στὶς 10 καὶ 11 Νοεμβρίου 2000 στὸ Μέγαρο τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν. Σελ. 103-50. Ἀθήνα: Ἀκαδημία Ἀθηνῶν-Δημοσιεύματα τοῦ Κέντρου Ἐρεύνης τῆς Ἑλληνικῆς Λαογραφίας ἀρ. 18.
_____ (2002) «Περὶ τὴν καταλογογράφηση τῶν μουσικῶν χειρογράφων τῆς νησιωτικῆς Ἑλλάδος», Μουσικολογία. Περιοδικὴ ἔκδοση μουσικῆς θεωρίας καὶ πράξης 16:143-70.
_____ (2002-3) «“Ἀκρίβεια κατ' ἐρώτησιν καὶ ἀπόκρισιν τῶν τόνων τῆς παπαδικῆς τέχνης”. “Θεολογικὴ” ἀνάγνωση τῆς ὁμωνύμου μεταβυζαντινῆς θεωρητικῆς συγγραφῆς», Ἐπιστημονικὴ Ἐπετηρὶς τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν 34:195-231.
_____ (2001) «Ἡ θεωρητικὴ σπουδὴ τῆς ψαλτικῆς τέχνης· ἀπόπειρα διαχρονικῆς προσεγγίσεως», στὸ Ἀχιλλεὺς Γ. Χαλδαιάκης (ἐπιμ.), Θεωρία καὶ Πράξη τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης. Πρακτικὰ Α' Πανελληνίου Συνεδρίου Ψαλτικῆς Τέχνης (Ἀθήνα, 3-5 Νοεμβρίου 2000). Σελ. 141-67. Ἀθήνα: Ἵδρυμα Βυζαντινῆς Μουσικολογίας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
_____ (2000) «Συνοπτικὴ θεώρηση τῆς ἑλληνικῆς ψαλτικῆς τέχνης. (Μὲ ἀφορμὴ τὰ ἀποκείμενα στὴν Ἄνδρο μουσικὰ χειρόγραφα)», στὸ Προβλήματα καὶ προοπτικές τῆς ἑλληνικῆς μουσικῆς. Πρακτικὰ συμποσίου ἑλληνικῆς μουσικῆς. Ἀρχαία-Βυζαντινή-Παραδοσιακή-Νεώτερη. Ἄνδρος, 28-29 Αὐγούστου 1999. Σελ. 51-111. Ἀθήνα: Σύλλογος ἁπανταχοῦ Ἀποικιανῶν Ἄνδρου - Μουσικὸς Ἐκδοτικὸς Οἶκος Παπαγρηγορίου-Νάκας.
Διεύθυνση URL σελίδας με πλήρη κατάλογο δημοσιεύσεων
http://publicationslist.org/achilleas-chaldaeakes
http://uoa.academia.edu/AchilleasChaldaeakes
Προσωπική ιστοσελίδα
https://www.achilleaschaldaeakes.gr
Καλλιτεχνική Δραστηριότητα
Ο Αχιλλέας Χαλδαιάκης είναι χοράρχης ενός πολύ γνωστού διεθνώς καλλιτεχνικού σχήματος, του χορού ψαλτών «Οι Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης». Με τους Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης έχει μέχρι τώρα πραγματοποιήσει περισσότερες από 400 παραστάσεις ανά τον κόσμο (Ευρώπη, Ασία, Αμερική και Αυστραλία) κι έχει παρουσιαστεί στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Εξωτερικό. Οι Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης έχουν ψάλει σε φημισμένους συναυλιακούς χώρους, αλλά και σε πολλούς μνημειακούς βυζαντινούς ναούς, κατά διάφορες εορτολογικές ή άλλες επετειακές περιστάσεις, ενώ έχουν ως τώρα ηχογραφήσει περίπου 25 έργα. Ο Αχιλλέας Χαλδαιάκης αναπτύσσει επίσης και μια διεθνή καλλιτεχνική δραστηριότητα ως χοράρχης, αφού μετακαλείται ως επισκέπτης χοράρχης από γνωστά, εκτός Ελλάδος, χορωδιακά σχήματα, σχήματα που σχετίζονται ή και όχι με τον χώρο της παραδοσιακής Βυζαντινής Μουσικής. Ο ίδιος, ακόμη, ψάλλει ενεργά και συστηματικά σε κεντρική εκκλησία ως ψάλτης, ενώ παράλληλα ψάλλει και σε διάφορες λατρευτικές ή καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό, όπου και συχνά καλείται σαν καλλιτέχνης ερμηνευτής. Έχει, τέλος, ερμηνεύσει και δισκογραφήσει, είτε μόνος του είτε με διάφορα καλλιτεχνικά σχήματα, πολλούς και ποικίλους ύμνους της βυζαντινής μελοποιητικής παραγωγής (αρκετοί των οποίων ήταν προϊόν της παράλληλης ακαδημαϊκής έρευνάς του), αλλά και δείγματα κοσμικής, παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής.
YOUTUBE PLAYLISTS
http://www.youtube.com/playlist?list=PL220DA1CBC56C814C
http://www.youtube.com/playlist?list=PLB65889676CC3D40E&feature=mh_lolz
SOUNDCLOUD
https://soundcloud.com/user-352872266
MIXCLOUD
https://www.mixcloud.com/achilleas-chaldaiakis/
