Ο Γρηγόριος Θ. Στάθης γεννήθηκε στο χωριό Πλατανιά – Γερακάρι Ιωαννίνων την 8η Νοεμβρίου 1939. Η πανεπιστημιακή μόρφωσή του {Αθήνα - Ρώμη - Κοπεγχάγη - Οξφόρδη} είναι τριπλή: Θεολογία - Βυζαντινή Φιλολογία - Μουσική και Μουσικολογία. Είναι Ομότιμος Καθηγητής της Βυζαντινής Μουσικολογίας και Ψαλτικής Τέχνης στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής του Ιδρύματος Βυζαντινής Μουσικολογίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Το μεγάλο, ποικίλο και σημαντικό συγγραφικό έργο του αριθμεί περισσότερους από οκτακόσιους τίτλους [διατριβές – μονογραφίες – άρθρα – μελετήματα – λόγοι – διαλεξεις – εισηγήσεις – άλμπουμς ηχογραφήσεων], με κεντρικόν άξονα τον μνημειώδη επτάτομο Κατάλογο «Τα Χειρόγραφα Βυζαντινής Μουσικής – Άγιον Όρος», που βραβεύτηκε απ’ την Ακαδημία Αθηνών το 1976.
Ως πανεπιστημιακός διδάσκαλος είναι και πνευματικός ‘Πατήρ Διδακτόρων’, μιάς ολόκληρης γενεάς πενήντα νέων ερευνητών-επιστημόνων, και είναι, με την παντοία και πολύπλευρη προσφορά του, ο ουσιαστικός θεμελιωτής της επιστήμης της Βυζαντινής Μουσικολογίας στην Ελλάδα και ανανεωτής της Ψαλτικής Τέχνης, με διεθνή ακτινοβολία.
Παράλληλα με το επιστημονικό και διδακτικό έργο, και αξεχώριστο στη βιοτή του, είναι το μελοποιητικό και καλλιτεχνικό έργο του. Ο Γρηγόριος Θ. Στάθης είναι μελοποιός με μεγάλο συνθετικό έργο και εξηγητής της προ του 1814 σημειογραφίας. Ως καλλιτέχνης είναι ‘Μαΐστωρ της Ψαλτικής Τέχνης’, δηλαδή διδάσκαλος και χοράρχης του περιφήμου Χορού Ψαλτών “Οι Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης”, που ίδρυσε το 1983. Και πρώτιστα είναι ποιητής, με τριάντα συλλογές και μεγάλα πολύστιχα έργα. [Εκδεδομένα· Οι Αλύτρωτοι, δράμα πεντάπραχτο σε 3.612 15συλλάβους (1965), ο Ερωτικός Λόγος (τρεις συλλογές, 2001), Οι Αγιορειτικές Εννεάδες και Οι μπαλάντες του φυλακισμένου (2001), κ.ά.].
Με την αποφασιστική συμβολή του και την ηλεκτρονική χάραξη των σημαδίων (Stathis Series), βασισμένη στην διαχρονική χειρόγραφη μορφή τους, επιτεύχθηκε η παγκόσμια κωδικοποίηση (4 Ιουλίου 1997) απ’ τον Διεθνή Οργανισμό Κωδικοποίησηςς (ISO), μέσω του Ελληνικού Οργανισμού Τυποποίησης (ΕΛΟΤ), όλων των σημαδίων (246 συνολικά) της Ψαλτικής Τέχνης, απ’ την πρωτοφανέρωσή τους τον 10ο αιώνα, ως απότοκα του ελληνικού αλφαβήτου, μέχρι σήμερα.
Δίδαξε βυζαντινή σημειογραφία και ελληνική ψαλτική για πρώτη φορά στην Τιφλίδα της Γεωργίας τον Φεβρουάριο του 2001 και 2002, και ένα δεκαήμερο ταχύρρυθμο σεμινάριο Ψαλτικής Τέχνης για τους ψάλτες του Πατριαρχείου Αντιοχείας (Αύγουστος 1998).
Καθιέρωσε (2000) τον θεσμό της ανά τριετία πραγματοποίησης στην Αθήνα Διεθνούς Συνεδρίου με θέμα «Θεωρία και Πράξη της Ψαλτικής Τέχνης». Πραγματοποιήθηκαν το Α΄ πανελλήνιο (2000) και τα Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄, Ζ΄ διεθνή συνέδρια (2003, 2006, 2009, 2012, 2015, 2018), με έκδοση των Πρακτικών τους.
Είναι μέλος και εταίρος Επιτροπών, Εταιρειών, Συλλόγων και Οργανισμών· και είναι ιδρυτής της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Ανατολής το Περιήχημα» (1998).
Έχει τιμηθεί με έπαινο και βραβείο της Εκκλησίας της Ελλάδος (1971), βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1976), χρυσό σταυρό του παρασήμου του Αποστόλου Παύλου της Εκκλησίας της Ελλάδος (2006), μετάλλια του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, του Πατριαρχείου Μόσχας, του Αγίου Όρους, της Ιεράς Μονής Πάτμου, των Μετεώρων, κ. ά. Αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ (Doctor Honoris Causa) απ’ την Μουσική Ακαδημία “Gheorghe Dima” της πόλης Κλουζ-Ναπόκα της Ρουμανίας (31 Ιουλίου 2012), και απ’ το Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών “George Enescu” της πόλης Ιάσιο της Ρουμανίας (29 Σεπτεμβρίου 2017).
Ομιλεί και γράφει ιταλικά, αγγλικά, γαλλικά, και γνωρίζει γερμανικά και ισπανικά.
Η Αυτοβιογραφία του, ένα γλαφυρό κείμενο εβδομήντα σελίδων, στον τόμο «Τιμή προς τον Διδάσκαλον – έκφραση αγάπης στο πρόσωπο του Καθηγητού Γρηγορίου Θ. Στάθη», Αθήνα 2001, με τον οποίο οι μαθητές του διδάκτορες και το Πανεπιστήμιο Αθηνών τον τίμησαν την 10η Δεκεμβρίου 2001, ξετυλίγει όλες τις πτυχές του και αποκαλύπτει πολλά άδηλα και κρύφιά του, που δεν χωρούν εδώ.
