Η συνεργασία του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών δημιουργεί ακόμα καλύτερες προϋποθέσεις για τους πτυχιούχος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών μέσω του προγράμματος διδασκαλίας οργάνων συμφωνικής ορχήστρας σε προπτυχιακό επίπεδο στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ τοποθετώντας ακόμα πιο δυναμικά το Τμήμα στο χάρτη των παραστατικών τεχνών και ιδιαίτερα της μουσικής.
Η νέα συνεργασία παρουσιάστηκε σε ειδική συνέντευξη τύπου που οργανώθηκε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην οποία συμμετείχαν οι Δημήτριος Καραδήμας, Καθηγητής, Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ, Αχιλλέας Χαλδαιάκης, Καθηγητής, Κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Λουκάς Καρυτινός, Αρχιμουσικός, Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, Αναστασία Γεωργάκη, Καθηγήτρια, Πρόεδρος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, Νίκος Μαλιάρας, Καθηγητής, Υπεύθυνος σχεδιασμού και εφαρμογής του Μνημονίου Συνεργασίας ΕΚΠΑ και ΚΟΑ και Αλίνα Καλοπανά, ΕΔΙΠ, Συντονίστρια των δράσεων του μνημονίου συνεργασίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Οκτώβρη του 2022 το ΤΜΣ του ΕΚΠΑ και η ΚΟΑ, μετά από πρόταση του πρώτου, συναποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την παροχή ενός προγράμματος σπουδών μουσικής εκτέλεσης σε επιλεγμένες/ους φοιτήτριες και φοιτητές από επιλεγμένους διδάσκοντες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Η επεξεργασία του μνημονίου συνεργασίας ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2022, όπως ανακοινώθηκες από την ΚΟΑ στην συνέντευξη τύπου του Ιουλίου του 2022, πολύ πριν ξεκινήσει η συζήτηση περί ίδρυσης Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών που απασχολεί την κοινή γνώμη το τελευταίο διάστημα.
Με αυτή τη συνεργασία παρέχεται η δυνατότητα σε φοιτήτριες και φοιτητές του Τμήματος, που έχουν υψηλές δεξιότητες στην εκτέλεση των μουσικών οργάνων συμφωνικής ορχήστρας, να αποκτήσουν την καλλιτεχνική ειδίκευση στο πλαίσιο των πανεπιστημιακών τους σπουδών μέσω της διασύνδεσης της καλλιτεχνικής πράξης με την μουσικολογική έρευνα. Το μνημόνιο συνεργασίας κατοχυρώθηκε από την Σύγκλητο του ΕΚΠΑ, με την παροχή όλων των εχεγγύων για την εύρυθμη λειτουργία του προγράμματος σε βάθος χρόνου.
Ήδη από την αρχή του εαρινού εξαμήνου 2023, και μετά από μια αυστηρή εσωτερική διαδικασία επιλογής φοιτητών και φοιτητριών του Τμήματος, διακεκριμένοι καλλιτέχνες μέλη της ΚΟΑ με ακαδημαϊκά προσόντα, διδάσκουν ως επισκέπτες καθηγητές τα όργανα τις ειδικότητας τους, όπως βιολί, βιόλα, κλαρινέτο, φαγκότο, τρομπέτα, τούμπα και κρουστά.
Η συνεργασία των δύο αυτών φορέων αποσκοπεί στην κατοχύρωση της ειδίκευσης στην εκτέλεση και διδασκαλία των μουσικών οργάνων συμφωνικής ορχήστρας στο πλαίσιο του πανεπιστημιακού πτυχίου επιπέδου Integrated Master στην κατεύθυνση της ιστορικής και συστηματικής μουσικολογίας.
Στο τέλος του Ιουνίου 2023, ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία το πρώτο εξάμηνο υλοποίησης της συνεργασίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών μέσω των εξετάσεων
Η συνεργασία του ΕΚΠΑ με την ΚΟΑ εκτείνεται και σε άλλους τομείς όπως : εισαγωγικές μουσικολογικές ομιλίες σε συναυλίες της ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, μουσικολογικά σεμινάρια, συμμετοχή των φοιτητών σε δοκιμές και συναυλίες της ορχήστρας, συνεργασία σε ερευνητικά προγράμματα σε τομείς της ιστορικής και συστηματικής μουσικολογίας, της μουσικής τεχνολογίας, της επιστήμης των παραστατικών τεχνών, κ.α.
Συζητείται επίσης η ίδρυση ενός μεταπτυχιακού προγράμματος για το 2024 σε θέματα θεωρίας και πράξης της εκτέλεσης/ερμηνείας των οργάνων συμφωνικής ορχήστρας που θα υλοποιηθεί σε συνεργασία των δύο φορέων. Επίσης, συζητείται η από κοινού εκπόνηση και υλοποίηση ενός μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στον τομέα της πολιτιστικής διαχείρισης ή της οργάνωσης διοίκησης πολιτιστικών φορέων
Το νέο πρόγραμμα έχει κινητοποιήσει το ενδιαφέρον των φοιτητριών και φοιτητών του Τμήματος και αναμένεται να επεκταθεί και σε περισσότερα μουσικά όργανα και άλλες καλλιτεχνικές ειδικεύσεις τα επόμενα ακαδημαϊκά έτη, έδωσε δε ώθηση στην επέκταση της συμφωνικής ορχήστρας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών.
……………………………………………….
Kαλλιτεχνικού Διευθυντή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών
Αγαπητοί μου Φίλοι και Συνεργάτες,
Με μεγάλη χαρά στέκομαι σήμερα κοντά σας, στην αρχή μιας νέας και δημιουργικής συνεργασίας.
Μιας συνεργασίας, που έρχεται να συμπληρώσει την θεωρία με την πρακτική, και που με την κοινή μας προσπάθεια ελπίζω να εξελιχθεί σε μακρόβιο πολιτειακό θεσμό.
Ήρθε η ώρα οι πανεπιστημιακές σπουδές στο Καποδιστριακό, στο τμήμα των Μουσικών Σπουδών, να σταθούν και στα δυο τους πόδια. Τόσο στο θεωρητικό όσο και στο πρακτικό τους κομμάτι. Η Μουσική βασίζεται περισσότερο στην παρουσίασή της και λιγότερο στη θεωρεία της. Είναι, ως εκ τούτου, απαραίτητο να διδάσκεται η εκτέλεση οργάνων <£ ορχήστρας σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Συμβαίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια παγκοσμίως, στην Ελλάδα ελάχιστα, ενώ στο ΕΚΠΑ καθόλου.
Ήρθε λοιπόν η στιγμή που αυτή η διπλή προσφορά θα ευδοκιμήσει με τον καλύτερο τρόπο.
Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, είναι κατά τεκμήριο η παλαιότερη και καλύτερη συμφωνική ορχήστρα της χώρας. Διαθέτει εξαιρετικούς μουσικούς με μεγάλο ταλέντο, με σπουδές κυρίως στο εξωτερικό, με πολύχρονη πείρα στην ορχήστρα και επίσης πολύχρονη διδασκαλία σε ωδεία και μουσικές σχολές. Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας, οι μουσικοί αυτοί θα διδάξουν, -σε όσους φοιτητές σας έχουν τα προσόντα και επιθυμούν να γίνουν μουσικοί εκτελεστές (σολίστες ή μέλη συμφωνικής ορχήστρας)-, πώς να εφαρμόσουν πρακτικά τις γνώσεις του οργάνου, πώς να μάθουν να εξασκούνται, πώς να εκτελούν την μουσική και πώς να γίνουν δεξιοτέχνες στα όργανα που τους ενδιαφέρουν.
Η συνεργασία μας αυτή, επίσης, θα μας δείξει τον τρόπο για να εντάξουμε στην κοινή μας προσπάθεια μελλοντικά και άλλα μέλη της Κρατικής Ορχήστρας που με την διεθνή αποδοχή και καριέρα τους θα μπορούσαν να εμπλουτίσουν τις δεξιότητες των φοιτητών.
Είμαι πεπεισμένος πως τόσο η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, όσο και το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με την σύμπραξή τους, μπορούν αφ’ ενός να καταδείξουν στην Πολιτεία τον δρόμο που θα πρέπει να ακολουθήσει για την αναβάθμιση των μουσικών σπουδών σε Πανεπιστημιακό επίπεδο, και αφ’ ετέρου, να προσφέρουν στους νέους φοιτητές την απαραίτητη γνωσιακή και εκτελεστική δεινότητα, που θα τους επιτρέψει να κατακτήσουν το ελληνικό και διεθνές μουσικό στερέωμα.
Σε συνέχεια πρώτων επαφών και απόφασης Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ (συνεδρία 19-5-2022), η οποία έγινε δεκτή από τη Σύγκλητο του ΕΚΠΑ (10-6-2022), η επικείμενη συνεργασία ανακοινώθηκε στη συνέντευξη τύπου της ΚΟΑ, στις 14 Ιουλίου 20022, όπου αναφέρθηκε σχετικά:
«Φέτος είμαστε ιδιαιτέρως χαρούμενοι, καθώς πρόκειται να ξεκινήσει μία νέα συνεργασία μεταξύ της Κ.Ο.Α. και του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), στο πλαίσιο των προπτυχιακών σπουδών. Μετά από πρόταση του Τμήματος, η Σύγκλητος συναίνεσε στη διδασκαλία οργάνων συμφωνικής ορχήστρας, με στόχο την καλλιτεχνική εξειδίκευση των σπουδαστών. Τη διδασκαλία των οργάνων θα αναλάβουν μέλη της Κ.Ο.Α. με την ιδιότητα του επισκέπτη καθηγητή.»
Στη συνέχεια κλήθηκε ο κ. Νίκος Μαλιάρας, ως εκπρόσωπος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών:
«να μιλήσει για αυτήν την αξιέπαινη πρωτοβουλία που αναβαθμίζει την μουσική παιδεία της χώρας μας και ενισχύει έμπρακτα τη σύνδεση των μουσικών σπουδών με την ορχηστρική εκτέλεση.»
Αντίστοιχη ανακοίνωση συμπεριλήφθηκε και στο έντυπο ετήσιο πρόγραμμα της ΚΟΑ.
Ακολούθησε η ενημέρωση των πρωτοετών φοιτητών κατά την υποδοχή τους στο Τμήμα (30.9.2023). Στη συνέχεια έλαβαν χώρα ενέργειες του Τμήματος προς ολοκλήρωση των διαδικασιών εντός του ακαδημαϊκού ιδρύματος: Γενική Συνέλευση του Τμήματος για την επικαιροποίηση του Μνημονίου συνεργασίας (11-10-2022), καθώς και σχετική έγκριση από τη Σύγκλητο του ΕΚΠΑ (3.11.2022). Το τελικό κείμενο του Μνημονίου διατυπώνει εν συντομία τη συνεργασία ΤΜΣ και ΕΚΠΑ ως εξής:
«1. Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών (ΤΜΣ) της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ) συνάπτουν μεταξύ τους συμφωνία συνεργασίας η οποία έχει έναρξη ισχύος τον Νοέμβριο του έτους 2022.
2. Η συνεργασία έχει ως κύριο πεδίο εφαρμογής την στελέχωση του Τμήματος Μουσικών Σπουδών με εντεταλμένους διδάσκοντες, οι οποίοι είναι καλλιτέχνες-μέλη της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και θα κληθούν να διδάξουν σε επιλεγμένους φοιτητές του ΤΜΣ ειδικά μαθήματα μουσικών οργάνων συμφωνικής ορχήστρας.
3. Το συνολικό πρόγραμμα διδασκαλίας μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής όργανα: βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο, φλάουτο, όμποε, κλαρινέτο, φαγκότο, κόρνο, τρομπέτα, τρομπόνι, τούμπα, άρπα, τύμπανα και κρουστά.»
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε επικαιροποίηση της ενημέρωσης φοιτητών του πρώτου και άλλων ετών για το πρόγραμμα μουσικής ειδίκευσης (3 και 10 Νοεμβρίου αντίστοιχα) και η συμπλήρωση σχετικών αιτήσεων συμμετοχής στις ακροάσεις για την είσοδο στο πρόγραμμα.
Ενημέρωση σχετική με το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε επίσης και κατά τις επισκέψεις των Μουσικών Σχολείων στη Φιλοσοφική Σχολή και το Τμήμα Μουσικών Σπουδών (Μάρτιος-Απρίλιος 2023).
Με βάση το Μνημόνιο Συνεργασίας:
Η επιλογή των φοιτητών που πληρούν τα ουσιαστικά και τυπικά προσόντα προκειμένου να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα καλλιτεχνικών μαθημάτων έγινε από ειδική επιτροπή καθηγητών του ΤΜΣ, με τη συμμετοχή των κατά ειδικότητα εντεταλμένων διδασκόντων μετά από ειδικές εσωτερικές εισιτήριες εξετάσεις στο ειδικό μάθημα του μουσικού οργάνου.
Οι ακροάσεις των υποψηφίων του ακαδημαϊκού έτους 2022-2023 πραγματοποιήθηκαν: την Τετάρτη 18Ιανουαρίου 2023 και την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023, (10:00-13:30), για τους υποψήφιους των υπολοίπων ετών (9 άτομα). Συνολικά στην Επιτροπή Ακροάσεων εμφανίστηκαν δεκαεπτά (17) άτομα, από είκοσι πέντε (25) συνολικά υποψηφίους.
Η Επιτροπή, συναπαρτίστηκε από μέλη ΔΕΠ και ΕΔΙΠ του Τομέα Ιστορικής και Συστηματικής Μουσικολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, προεδρεύοντος του Καθηγητή Ν. Μαλιάρα. Στην Επιτροπή μετείχαν οι αντίστοιχοι έκαστου οργάνου μουσικοί της ΚΟΑ /Επισκέπτες Καθηγητές), δηλαδή ο Ν. Μάνδυλας, Ί. Λουκά, Γ. Ξαγαρά, Χ. Πιλαφτσή, Κ. Τζέκος, Α. Οικονόμου, Ι. Καραμπέτσος, Γ. Ραράκος, Χ. Ταλιαδούρος.
Η Επιτροπή συνεκτίμησε πλέον της ζωντανής εκτέλεσης των προβλεπόμενων –βάσει της ύλης ακροάσεων– έργων, τη σπουδή εκάστου υποψηφίου στο όργανο, όπως είχε ήδη περιγραφεί σε σχετικό ερωτηματολόγιο, την τεχνική κατάρτιση, καθώς και τη δυναμική εξέλιξης που διαγραφόταν. Για την παρακολούθηση του Προγράμματος μουσικής ειδίκευσης προκρίθηκαν δώδεκα (12) φοιτητές και φοιτήτριες του ΤΜΣΑ: 4 για βιολί, 1 για βιόλα, 1 για άρπα, 2 για κλαρινέτο, 1 για φαγκότο, 1 για τρομπέτα, 1 για τούμπα και 1 για κρουστά.
Τα μαθήματα πραγματοποιήθηκαν κατά κύριο λόγο σε αίθουσες του Τμήματος, επικουρικά στον χώρο δοκιμών της ΚΟΑ. Για το σκοπό αυτό υπήρξε ειδική μέριμνα πρόσβασης στους χώρους του Πανεπιστημιακού Ιδρύματος από τους Επισκέπτες Καθηγητές, διευκολύνοντας επίσης τη μελέτη των φοιτητών και φοιτητριών σε ειδικά ηχομονωμένες αίθουσες.
Το Πρόγραμμα Σπουδών Μουσικής ειδίκευσης εντάσσεται στην Κατεύθυνση «Ιστορικής και Συστηματικής Μουσικολογίας» και περιλαμβάνει, εκτός των 23 μαθημάτων κορμού κοινά και υποχρεωτικά για όλους τους φοιτητές, 8 μαθήματα ειδικότητας μουσικού οργάνου, ένα σε κάθε εξάμηνο· 7 υποχρεωτικά μαθήματα κατεύθυνσης από τα 15 συνολικά που προσφέρονται στους υπόλοιπους φοιτητές της κατεύθυνσης· 4 υποχρεωτικά μαθήματα μουσικής δωματίου · 4 υποχρεωτικά μαθήματα Ορχήστρας · 4 μαθήματα ελεύθερης επιλογής· 2 Σεμινάρια (αμιγώς μουσικολογικά) και Πτυχιακή Εργασία μικτή: καλλιτεχνική και μουσικολογική, προσδιορίστηκαν δε και τα λοιπά 7 απαιτούμενα μαθήματα κατεύθυνσης.
Επιπλέον, το τελευταίο ή το προ-τελευταίο εξάμηνο μελέτης εκάστου Μουσικού Οργάνου και Μουσικής Δωματίου θα λάβει σαφή παιδαγωγικό προσανατολισμό (λ.χ. «Διδακτική μουσικού οργάνου ειδίκευσης» και «Διδακτική μουσικών συνόλων»), διατηρώντας ταυτόχρονα τις πιστωτικές μονάδες της μουσικής ειδίκευσης. Αυτή η τελευταία δυνατότητα προκρίνεται ως η καλύτερη λύση στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών μουσικής ειδίκευσης προκειμένου να μην απαιτείται υπέρβαση του συνολικού αριθμού μαθημάτων (52 συν πτυχιακή εργασία) για τη λήψη του πτυχίου. Με τον τρόπο αυτό καλύπτονται όλες οι προϋποθέσεις τόσο για τη μουσική ειδίκευση (άνω των 100 ECTS συνολικά) όσο και για την παιδαγωγική επάρκεια (8 μαθήματα).
Όσοι και όσες ολοκληρώνουν το πρόγραμμα μουσικής ειδίκευσης το ΤΜΣ ΕΚΠΑ θα λαμβάνουν: «Ενιαίο και αδιάσπαστο τίτλο μουσικών σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου (integrated master) με κατεύθυνση «ιστορική και συστηματική μουσικολογία» και ειδίκευση σε ένα όργανο της συμφωνικής ορχήστρας.
Η εξέταση του ειδικού μαθήματος μουσικής ειδίκευσης πραγματοποιείται στο τέλος κάθε εξαμήνου ενώπιον επιτροπής η οποία αποτελείται από μέλη ΔΕΠ και ΕΔΙΠ του Τομέα ιστορικής και Συστηματικής Μουσικολογίας του Τμήματος, καθώς και Επισκέπτες Καθηγητές από την πλευρά της ΚΟΑ.
Οι πρώτες εξετάσεις του προγράμματος θα πραγματοποιηθούν αύριο και μεθαύριο, 21 και 22 Ιουνίου 2023, σε χώρους της Φιλοσοφικής Σχολής ΕΚΠΑ.
Οι φοιτητές και φοιτήτριες μουσικής ειδίκευσης έχουν πολλαπλές ευκαιρίες συμμετοχής σε μουσικά σύνολα (ορχήστρα δωματίου και στο σύνολο μουσικής δωματίου του Τμήματος) και ζωντανής εκτέλεσης ενώπιον κοινού σε ποικίλους χώρους. Οι πρώτες συναυλίες πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του Μουσικού Ιουνίου συμβολικά στην Aulaτης Φιλοσοφικής Σχολής ΕΚΠΑ.
Βάσει του Μνημονίου Συνεργασίας, επετράπη στους φοιτητές και τις φοιτήτριες του ΤΜΣ (ανεξαρτήτως κατεύθυνσης), με δωρεάν προσκλήσεις να παρακολουθήσουν συναυλίες της ΚΟΑ, και συγκεκριμένα, στις 11 Νοεμβρίου 2022, 20 Ιανουαρίου 2023, 17 Μαρτίου 2023, 28 Απριλίου 2023, 19 Μαΐου 2023. Ανταποκρίθηκαν σε έκαστη συναυλία 35-45 φοιτητές και μέλη του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού του Τμήματος.
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Τμήματος παρακολούθησαν με ενδιαφέρον τις συναυλίες και αποκόμισαν εποικοδομητικές εμπειρίες. Η ζωντανή ακρόαση υψηλού επιπέδου ερμηνειών της ΚΟΑ, ως άτυπη διδαχή έργων τα οποία συχνά είχαν προηγουμένως προσεγγίσει ιστορικά και αναλυτικά στο πλαίσιο των ακαδημαϊκών σπουδών τους, λειτούργησε ενισχυτικά στην ακαδημαϊκή εμπλοκή τους και αναστοχαστικά ως προς την επιστημονική τους σκέψη. Οι απόψεις που διατυπώθηκαν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές και συνηγορούν στη συνέχιση αυτής της δράσης.
Σε συνεργασία με τον κ. Γουβέλη και την επιστημονική εποπτεία του Καθηγητή κ. Ν. Μαλιάρα πραγματοποιήθηκαν πρόλογοι από νέους μουσικολόγους, φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες του Τμήματος στις εξής συναυλίες:
24.2.2023: «Η Μαρκέλλα Χατζιάνο επιστρέφει στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών» από τους Έλενα Φίντελνταϋ και Δημήτριο Διαμαντάκο. Η ομιλία έχει αναρτηθεί στο κανάλι του Τμήματος στο youtube.
12 Απριλίου 2023: «Missa Solemnis - Πασχαλινή συναυλία», από τις Τζωρτζίνα Μερεντίτη και Μαρία Θεοφίλη. Η ομιλία έχει αναρτηθεί στο κανάλι του Τμήματος στο youtube.[1]
28 Μαΐου 2023: «Κρίστοφ Έσενμπαχ – Ζυλ Μπέιλι», από τους Λεόντιο Τσόκα και Νίκο Φιργιόλα. Η ομιλία αναμένεται να ανέβει στο κανάλι του Τμήματος στο διαδίκτυο.
Η δράση αυτή είχε ιδιαίτερα σημαντικό ακαδημαϊκό αποτέλεσμα, καθώς έφερε τους φοιτητές και τις φοιτήτριες της Κατεύθυνσης Ιστορικής και Συστηματικής Μουσικολογίας στη διαδικασία έρευνας, μελέτης, συγγραφής, παρουσίασης και συνομιλίας με το κοινό, συνδέοντας την επιστημονική σπουδή με την πλαισίωση της καλλιτεχνικής πράξης σε απόλυτα ρεαλιστικές συνθήκες. Η δράση αυτή απέδειξε τη διασύνδεση επιστήμης και τέχνης, καθώς και το υψηλό επίπεδο σπουδών που προσφέρει το Τμήμα, ώστε οι φοιτητές και φοιτήτριες να ανταποκριθούν με απόλυτη επιτυχία στο εγχείρημα. Υπογραμμίζεται στο σημείο αυτό η σημασία της σχετικής πρότασης της ΚΟΑ για την παροχή ευκαιριών σε νέους επιστήμονες.
«Οι φοιτητές μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες της ΚΟΑ που θα συμφωνηθούν στο μέλλον στο πλαίσιο της πρακτικής τους εξάσκησης. Τέτοιου είδους δραστηριότητες μπορούν να οργανωθούν εν είδει μαθήματος επιλογής ή κατεύθυνσης εντός του ΤΜΣ, το οποίο οι φοιτητές θα προσμετρούν στο πρόγραμμα σπουδών τους. Συναφώς προς αυτό, οι δύο φορείς εξετάζουν από κοινού το ενδεχόμενο συμμετοχής τους σε επιδοτούμενα προγράμματα πρακτικής άσκησης των φοιτητών.»
Το άρθρο αυτό του μνημονίου έχει ενεργοποιηθεί και βρίσκεται σε αναμονή ενδιαφερομένων φοιτητών και φοιτητριών προς εφαρμογή.
«Η συνεργασία των δύο φορέων, δύναται να επεκταθεί επίσης στο πλαίσιο ειδικών μαθημάτων ταξινόμησης και τεκμηρίωσης με ψηφιακά μέσα του αρχειακού υλικού της ΚΟΑ με την μέριμνα και υπό την επίβλεψη των μελών ΔΕΠ, ΕΔΙΠ ή ΕΕΠ του ΤΜΣ, ή τη μορφή εκπόνησης σεμιναριακών, πτυχιακών, μεταπτυχιακών ή διδακτορικών εργασιών. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας οι φοιτητές του ΤΜΣ δύνανται να συμμετέχουν και να συνεπικουρήσουν σε εργασίες αρχειοθέτησης, ταξινόμησης, καταγραφής, ψηφιοποίησης και εν γένει διαχείρισης του αρχειακού υλικού (παρτιτούρες, πάρτες, προγράμματα, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις και κάθε άλλου είδους τεκμήρια).»
Η πρόβλεψη αυτή του Μνημονίου συνεργασίας είναι σχετική με την προκήρυξη της ΚΟΑ για τον «Διεθνή ανοικτό ηλεκτρονικό διαγωνισμό, του Ειδικού Ταμείου Οργανώσεως Συναυλιών της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (Ε.Τ.Ο.Σ της Κ.Ο.Α), για τις ανάγκες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (Κ.Ο.Α).
