Skip to main navigation Skip to main content Skip to page footer

Τμήμα Μουσικών Σπουδών

ΕΡΕΥΝΑ

Το ακαδημαϊκό και ερευνητικό προσωπικό του Τμήματος Μουσικών Σπουδών δραστηριοποιείται σε ποικίλες ερευνητικές περιοχές και σχετικά γνωστικά αντικείμενα. Η διεπιστημονικότητα στην οποία στηρίζεται το Τμήμα έχει ως στόχο την προαγωγή ενός ευρύ και συμπαγούς τρόπου σκέψης στο επιστημονικό πλαίσιο των μουσικών σπουδών. Τα πεδία που αναπτύσσει το Τμήμα μας είναι η ιστορική και συστηματική μουσικολογία, η εθνομουσικολογία και πολιτισμική ανθρωπολογία, η μουσική τεχνολογία και πληροφορική, η μουσική παιδαγωγική και ψυχολογία και η Βυζαντινή μουσικολογία. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στη σύνδεση των ερευνητικών ενδιαφερόντων των μελών ΔΕΠ με τη διδασκαλία, ούτως ώστε οι απόφοιτοί μας να είναι σε θέση να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν τα κύρια ερευνητικά ερωτήματα και τις μεθοδολογίες των επιμέρους πεδίων και να αναπτύξουν κριτική σκέψη και διανοητική ευελιξία, εφόδια απαραίτητα στην μελλοντική επαγγελματική τους απασχόληση στο χώρο της έρευνας, της εκπαίδευσης, της διοίκησης, της μουσικής.

Η συνύπαρξη διαφόρων επιστημονικών πεδίων και επιστημολογικών τάσεων στο Τμήμα διαμορφώνουν ένα πλαίσιο μουσικών σπουδών, σύγχρονων και διεθνών προδιαγραφών. Το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος έχει ευρύ επιστημονικό ορίζοντα και κριτικό, διεπιστημονικό προσανατολισμό. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες καλλιεργούν την επιστημονική σκέψη και πρακτική μαθαίνοντας τη σημασία της μουσικής γνώσης σε συνάρτηση με τα γνωστικά συστήματα στα οποία εντάσσεται η γνώση της μουσικής. Για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν την ελληνική μουσική στο σύνολο της ιστορικής της έκφρασης ως αρχαία, βυζαντινή (εκκλησιαστική και κοσμική), δημοτική και λαϊκή παραδοσιακή, την ευρωπαϊκή, την ηλεκτροακουστική κ.α., σε ευρύ και κριτικό επιστημονικό πλαίσιο.

 


ΤΟΜΕΙΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

 

Τομέας Ιστορικής και Συστηματικής Μουσικολογίας


• Η συνέχιση και συστηματοποίηση της μουσικολογικής επιστημολογικής συζήτησης.
• Η έρευνα της ευρωπαϊκής μουσικής παράδοσης σε όλες τις περιόδους της.
• Η έρευνα αναλυτικών και ερμηνευτικών μεθόδων και η μελέτη των συνθετικών διαδικασιών σε έργα από όλο το φάσμα της ευρωπαϊκής μουσικής.
• Η έρευνα ζητημάτων μεθοδολογίας (και ιστορίας) των αντικειμένων της Θεωρίας της μουσικής (όπως αυτά ορίζονται στο πρόγραμμα σπουδών).
• Η έρευνα των αισθητικών, φιλοσοφικών, ιδεολογικών και κοινωνιολογικών διαστάσεων της ευρωπαϊκής και της νεοελληνικής έντεχνης μουσικής.
• Η έρευνα των πηγών και της σημειογραφίας α) από τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, β) από το πρώιμο Μπαρόκ και σε όλες τις φάσεις της έως σήμερα.
• Η μεθοδολογία της ερμηνείας των πηγών. Σημειογραφικά συστήματα της μουσικής από την αρχαιότητα έως σήμερα (Ανατολική Μεσόγειος, Ελλάδα, Δυτικός και Ανατολικός Μεσαίωνας, Αναγέννηση, Μπαρόκ, σύγχρονες σημειογραφίες).
• Η έρευνα και μελέτη των μουσικών οργάνων τόσο του ελληνικού όσο και του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου μουσικού πολιτισμού.
• Η έρευνα της αρχαίας ελληνικής μουσικής και του χορού, από την Νεολιθική Εποχή έως την Όψιμη Αρχαιότητα, βασισμένη στις υπάρχουσες μαρτυρίες και την ερμηνεία τους, στα μεθοδολογικά πλαίσια της επιστήμης της αρχαιομουσικολογίας. Ειδικότερα για τη μουσική, η μελέτη: α) της αρμονικής και ρυθμικής θεωρίας, της χειρόγραφης παράδοσής της και της κριτικής των κειμένων της, β) της σημειογραφίας (παρασημαντική), γ) των οργάνων, δ) των μορφών και ε) της ιστορικής εξέλιξής της.
• Η έρευνα της νεοελληνικής έντεχνης μουσικής, από τους μεμονωμένους συνθέτες που εντάχθηκαν στον ευρωπαϊκό περίγυρο της περιόδου της Αναγέννησης (15ος-16ος αι.) μέχρι τη σύγχρονη, πολυποίκιλη και πολυδιάστατη μουσική παραγωγή.
• Η παροχή στους φοιτητές σεμιναρίων εξειδικευμένης έρευνας και η εκπόνηση διδακτορικών διατριβών σχετικών με όλα τα παραπάνω ερευνητικά αντικείμενα.
• Η διοργάνωση ημερίδων και συνεδρίων σχετικών με ζητήματα της τρέχουσας έρευνας.
• Η υποστήριξη της έρευνας και του διδακτικού έργου από τα μουσικά σύνολα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (συναυλίες και ηχογραφήσεις σχετικού ρεπερτορίου).

Εκτός των ανωτέρω, ο Τομέας σχεδιάζει την άμεση ίδρυση πολυδύναμου Εργαστηρίου Μελέτης και Έκδοσης της Ελληνικής Μουσικής, το οποίο θα έχει, ενδεικτικά, τις παρακάτω δραστηριότητες:

• Συγκέντρωση, μελέτη και έκδοση υπό μορφή σειράς των μουσικών έργων από ολόκληρο το φάσμα της Ελληνικής Μουσικής, κατά το πρότυπο αντίστοιχων σειρών των Ευρωπαϊκών Χωρών και της Αμερικής.
• Την παράλληλη έκδοση επιστημονικών μελετών ως συμπληρώματα (Supplementa) στους τόμους της σειράς, όπου θα διερευνώνται σχετικά θέματα ή θα κατατίθενται οι κριτικές παρατηρήσεις (Kritische Berichte) επί των εκδόσεων.
• Τη δημιουργία ψηφιακού αρχείου έργων της Νεοελληνικής Έντεχνης Μουσικής (σε συνεργασία και με άλλους φορείς, όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη», η Ελληνική Ραδιοφωνία – Τηλεόραση κ.λπ.).
• Την αξιοποίηση και διεύρυνση του Βιογραφικού Αρχείου Ελλήνων Συνθετών, που έχει συσταθεί στο Τμήμα από παλαιότερα.
• Τη δημιουργία ψηφιακού φωτογραφικού αρχείου καθώς και εργαστηρίου ανακατασκευής αρχαίων και βυζαντινών μουσικών οργάνων με βάση τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας.


Τομέας Εθνομουσικολογίας και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας


• εθνομουσικολογία (οργανολογία, συλλογή μουσικού υλικού, μουσική καταγραφή και ανάλυση, συγκριτική ανάλυση, ρεπερτόριο, μουσικοί χάρτες, γενεαλογίες μουσικών, μουσικά ιδιώματα,
μουσική τυπολογία κ.λπ.)
• ιστορική εθνομουσικολογία
• μουσική λαογραφία
• εθνομουσικολογία της αστικής, λαϊκής και δημοφιλούς μουσικής
• ερμηνευτική και αναστοχαστική εθνομουσικολογία
• εφαρμοσμένη εθνομουσικολογία
• εθνογραφική έρευνα της μουσικής κουλτούρας
• πολιτισμική ανθρωπολογία
• ανθρωπολογία της μουσικής (κοινωνικές σχέσεις, πολιτισμικές ταυτότητες, φύλο, πολιτισμικά συστήματα συγκρότησης της μουσικής και των ήχων, ηχοτοπία, διαπολιτισμικές μουσικές ανταλλαγές
ή σχέσεις, μουσική και παγκοσμιοποίηση, δημοφιλής μουσική κουλτούρα κ.λπ.)
• ανθρωπολογία του χορού (κοινωνικές σχέσεις, πολιτισμικές ταυτότητες, φύλο, πολιτισμική συγκρότηση του κινούμενου σώματος, χορός και πολιτική, χορευτικά ρεύματα, χορός και μόδα
κ.λπ.)
• οπτική ανθρωπολογία (εθνογραφικό φιλμ, ντοκιμαντέρ, ανθρωπολογία των μέσων κ.λπ.)
• ανθρωπολογία των τεχνών
• διαπολιτισμική εκπαίδευση
• πολιτιστική διαχείριση
• πολιτισμική πληροφορική
• διαχείριση πολιτιμικής πληροφορίας
• ψηφιακή επιμέλεια

 

Τομέας Τεχνολογίας Ήχου, Μουσκοπαιδαγωγικής και Βυζαντινής Μουσικολογίας


• Μουσική Ακουστική
• Φυσική των Μουσικών Οργάνων
• Πυθαγόρειος Αρχαιοελληνική Μουσική
• Ηχοληψία
• Μουσική για Media
• Διασκευή μουσικού κομματιού με Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές – Remix
• Μουσική Βιομηχανία
• Βυζαντινή Μουσικολογία
• Ηλεκτρακουστική Μουσική
• Επεξεργασία Φωνής
• Μουσική και Μαθηματικά
• Υπολογιστική Μουσικολογία
• Υπολογιστική Ανάλυση Δημοτικής Μουσικής
• Μουσική Ψυχολογία
• Γνωσιακά Μοντέλα Μουσικής Ανάλυσης
• Μουσική Σημειολογία
• Ηλεκτρονική Μουσική Μάθηση
• Μουσική και άτομα με ειδικές ικανότητες
• Εκπαίδευση εκπαιδευτικών μουσικής
• Διαθεματική και διεπιστημονική προσέγγιση της μουσικής και των άλλων τεχνών
• Αξιολόγηση στο μάθημα της μουσικής
• Διδακτικές μέθοδοι
• Αναλυτικό πρόγραμμα μουσικής
• Ακουστική μελέτη ανοιχτών και κλειστών χώρων
• Ηχητικά περιβάλλοντα εικονικής, επαυξημένης και μικτής πραγματικότητας.
• Ηχητική διάδραση σε ηλεκτρονικά παιχνίδια
• Sonification