Skip to main navigation Skip to main content Skip to page footer

Τμήμα Μουσικών Σπουδών

ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ

Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών ανήκει στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει πρωτίστως επιστημονική φυσιογνωμία και καλλιεργεί την έρευνα της μουσικής και την επιστήμη της μουσικολογίας σε όλες τις σύγχρονες εκφάνσεις της. Παράλληλα, έχει μια καλλιτεχνική διάσταση μέσα από τη διδασκαλία μουσικών οργάνων στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών Μουσικής Ειδίκευσης. Πολλά μέλη ΔΕΠ του Τμήματος είναι και μουσικοί, με σημαντική καλλιτεχνική παρουσία τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό.

Η συνύπαρξη διαφόρων επιστημονικών πεδίων και επιστημολογικών τάσεων στο Τμήμα διαμορφώνει ένα πλαίσιο μουσικών σπουδών σύγχρονων και διεθνών προδιαγραφών. Το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος έχει ευρύ επιστημονικό ορίζοντα και κριτικό, διεπιστημονικό, προσανατολισμό. Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες καλλιεργούν την επιστημονική σκέψη και πρακτική, μαθαίνοντας τη σημασία της μουσικής γνώσης σε συνάρτηση με τα γνωστικά συστήματα στα οποία εντάσσεται η δεξιότητα της μουσικής. Για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν την ελληνική μουσική στο σύνολο της ιστορικής της έκφρασης ως αρχαία, βυζαντινή (εκκλησιαστική και κοσμική), δημοτική και λαϊκή παραδοσιακή, την ευρωπαϊκή, την ηλεκτροακουστική κ.ά., σε ευρύ και κριτικό επιστημονικό πλαίσιο.

Η φοίτηση στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών διαρκεί πέντε χρόνια. Το Τμήμα απονέμει ενιαίο και αδιάσπαστο τίτλο σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου (integrated master), επιπέδου 7 του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (βλ. ΦΕΚ 3900/7-9-2018, τ. Β΄).Στους αποφοίτους του Τμήματος παρέχεται η δυνατότητα μεταπτυχιακών σπουδών (βλ. https://www.music.uoa.gr/metaptychiakes_spoydes/). Τέλος, στο Τμήμα έχουν εκπονηθεί και βρίσκονται υπό εκπόνηση δεκάδες διδακτορικές διατριβές σε αντικείμενα συναφή προς όλες τις επιμέρους κατευθύνσεις και γνωστικά πεδία.

Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών υποστηρίζει ένα πολυδιάστατο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών με επιστημονικό, θεωρητικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο, και με αναφορές σε πολλές συναφείς επιστήμες. Οι θεματικές του ενότητες εξετάζονται σε ιδιαίτερο βάθος και αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα των σπουδαστών, καθώς και το μεθοδολογικό και ερευνητικό τους προφίλ (το οποίο τεκμαίρεται και από τη σύνταξη πτυχιακής εργασίας που είναι υποχρεωτική για την περάτωση των σπουδών τους).

Η έρευνα στο Τμήμα σχετίζεται άμεσα με τη διδασκαλία και οι φοιτητές έρχονται σε επαφή με τρέχοντα ερευνητικά θέματα και γενικότερα με την επιστημονική συζήτηση σε διεθνές επίπεδο στον κάθε τομέα και γνωστικό αντικείμενο. Αυτή η πολύπλευρη επιστημονική προσέγγιση στη μουσική βοηθά τους φοιτητές να αποκτήσουν γνώσεις, δεξιότητες, εμπειρίες και κριτική σκέψη που τους καθιστά πολύτιμους στην κοινωνία, ώστε να μπορούν να απασχοληθούν επιστημονικά και επαγγελματικά σε διάφορους κλάδους, όπως, για παράδειγμα:

  • Γενική εκπαίδευση (γενικά σχολεία)

  • Ειδική μουσική εκπαίδευση (μουσικά σχολεία και ωδεία)

  • Επιστημονικές βιβλιοθήκες και μουσικά αρχεία

  • Επιστημονικά ερευνητικά κέντρα μουσικολογικής κατεύθυνσης

  • Τμήματα προγραμματισμού και εκδόσεων φορέων της μουσικής ζωής

  • Καλλιτεχνικοί θεσμοί και φορείς, Καλλιτεχνικά γραφεία

  • Αίθουσες συναυλιών, Ορχήστρες, Χορωδίες, Μουσικά θέατρα, Μουσικά σύνολα

  • Μουσικοί εκδοτικοί οίκοι

  • Εφημερίδες και έντυπα μέσα μαζικής ενημέρωσης

  • Ραδιόφωνο και τηλεόραση

  • Τεχνολογία ήχου και ηχοληψία

Επίσης, το πρόγραμμα δίνει έμφαση στην παιδαγωγική, η δε παιδαγωγική επάρκεια των φοιτητών επιτυγχάνεται μέσω διαφόρων σχετικών μαθημάτων, πρακτικής άσκησης, καθώς και κοντινών συγγενικών αντικειμένων και προσεγγίσεων.

Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025 θεσμοθετήθηκε το Πρόγραμμα Σπουδών Μουσικής Ειδίκευσης με το ΦΕΚ 1410 τ. Β'/2024 της υπ' αριθμ. 73/14-2-2024 απόφασης της Συγκλήτου του ΕΚΠΑ. Η πρωτοβουλία ένταξης της διδασκαλίας μουσικών οργάνων είχε ξεκινήσει το 2022 με το “Πιλοτικό πρόγραμμα διδασκαλίας συμφωνικών οργάνων” από την Κατεύθυνση Ιστορικής και Συστηματικής Μουσικολογίας στο πλαίσιο ειδικού μνημονίου συνεργασίας μεταξύ ΕΚΠΑ και ΚΟΑ. Το Πρόγραμμα Σπουδών Μουσικής Ειδίκευσης περιλαμβάνει τα εξής όργανα:

  • Όργανα συμφωνικής ορχήστρας και πιάνο, από την κατεύθυνση Ιστορικής και Συστηματικής Μουσικολογίας.

  • Όργανα παραδοσιακής μουσικής, από την κατεύθυνση Εθνομουσικολογίας και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας.

  • Όργανα δημοφιλούς και Jazz μουσικής, από την κατεύθυνση Μουσικής Τεχνολογίας.

  • Ψαλτική τέχνη, από την κατεύθυνση Βυζαντινής Μουσικολογίας.

Η δεξιοτεχνία στο όργανο σε συνδυασμό με την μουσικολογική έρευνα στο πλαίσιο των κατευθύνσεων του τμήματος ανοίγει στους φοιτητές και τις φοιτήτριες νέους ορίζοντες στην πανεπιστημιακή μουσική εκπαίδευση και τον κόσμο των τεχνών. Τους εφοδιάζει με υψηλού επιπέδου δεξιότητες και τους παρέχει τα εχέγγυα για την απόκτηση επαγγελματικών δικαιωμάτων τόσο στον αμιγώς καλλιτεχνικό χώρο όσο και στη διδασκαλία οργάνων στα Μουσικά Σχολεία της χώρας καθώς και σε άλλους φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, όπως Πολιτιστικούς θεσμούς και Ωδεία, Δήμους, κ.ά. Με το δυνατό διεπιστημονικό και πολυεπίπεδο μουσικό και μουσικολογικό υπόβαθρο που αποκτούν, οι απόφοιτοι έχουν άριστη απορροφητικότητα και επιτυχία σε μεταπτυχιακά προγράμματα της Ελλάδας και του Εξωτερικού, όχι μόνο στη μουσικολογία, αλλά και σε άλλα σχετικά αντικείμενα (ανθρωπολογία της μουσικής, τεχνολογία και πληροφορική, ψυχολογία, παιδαγωγική, ειδική αγωγή, μουσικοθεραπεία, μουσικοπαιδαγωγικά κ.α.), όπου και πολλοί έχουν εξαιρετικές επιδόσεις.